historia czyjegoś życia

* * *

Gen. -ii

1. history; przesiąknięty historią steeped in history; przejść do historii ( także zapisać się w historii) make history, go down in history (jako ktoś/coś as sb/sth); historia choroby med. case history; historia naturalna przest. natural history.

2. (= zdarzenie) story; historia czyjegoś życia sb's life story; wiecznie ta sama historia it's the same old story; ładna historia! a pretty l. fine kettle of fish!

3. (= opowieść) tale, story; historia wyssana z palca tall tale; opowiadać niestworzone historie tell tales.

* * *

1. ( stan organizmu) life; życie zwierząt/roślin/człowieka animal/plant/human life; życie płodowe fetal life; budzić się do życia (np. o roślinach, opowiadaniu) come to life; życie ledwie się w nim kołacze l. nie pozostało mu wiele życia he is not long for this world.

2. (= istnienie, egzystencja) life; ciężkie/łatwe l. lekkie życie hard/easy life; warunki życia living conditions; dawać komuś miesiąc życia (= rokować) give sb a month to live; narażać życie risk one's life; z narażeniem życia at the risk of one's life; uratować komuś życie save sb's life; pierwszy raz w życiu for the first time in one's life; życie intymne love life; życie osobiste l. prywatne private life; życie naukowe scientific life; życie kulturalne cultural life; życie seksualne sexual life; jedwabne życie charmed life l. existence, the good life; kawał życia plenty of time ( of one's life); wstępować na nową drogę życia embark on a new career; jesień życia the autumn of one's life; wiosna życia the spring of one's life; ubezpieczenie na życie life insurance; życie wieczne rel. eternal life; życie pozagrobowe rel. afterlife; życie po śmierci life after death; życie na pełnych obrotach life in the fast lane; życie nocne nightlife; życie to nie bajka life is not a bed of roses; sprawa życia i śmierci a matter of life and death; pan życia i śmierci master of life and death; szkoła życia school of life; walka na śmierć i życie life-and-death struggle, mortal combat; historia wzięta z życia true-life story; do końca życia as long as I live; póki życia as long as life endures; zbliżać się do kresu życia be nearing one's end; za życia in l. during one's lifetime; patrzeć serio na życie treat one's life seriously; być nie do życia be lifeless, be dog-tired; dać znak życia give signs of life; nie dawać znaku życia give no signs of life; darować komuś życie spare sb l. sb's life; kochać kogoś/coś nad życie love sb/sth more than life itself; odebrać komuś życie take sb's life; targnąć się na swoje życie l. odebrać sobie życie take one's life; powołać do życia call into existence; pozostać przy życiu remain alive; pożegnać się z życiem meet one's death l. end; mieć własne życie have a life of one's own; ujść z życiem escape with one's life; utrzymać przy życiu keep alive; usunąć się z czyjegoś życia withdraw from sb's life; używać życia live it up; wchodzić w życie come into force l. effect; wcielać coś w życie put sth into effect; rozpoczynać nowe życie start l. get a new life; turn over a new leaf; get a new lease of life; zakończyć życie end one's life; zatruwać komuś życie be the bane of sb's life; zrobić komuś z życia piekło make sb's life hell; złamać komuś życie ruin sb's life; czyjeś życie wisi na włosku sb's life is hanging by a hair's breadth; dać komuś życie give birth to sb; towarzysz/-ka życia life's companion; składać życie w ofierze sacrifice one's life; poświęcić l. oddać za kogoś/coś życie lay down l. give one's life for sb/sth; poświęcić (swoje) życie komuś/czemuś dedicate one's life to sb/sth; cudem ujść z życiem have a close shave; prowadzić podwójne/cnotliwe/normalne życie live a double/virtuous/normal life; pieskie życie dog's life; rajskie życie the life of Riley; samo życie! that's life!; uciekaj, jeśli ci życie miłe! run for your life!; run for dear life!; życie jak w Madrycie żart. the life of Riley; drogo sprzedać życie sell one's life dearly; miłość czyjegoś życia (= ukochana osoba; t. przen. = pasja) the love of sb's life l. of a lifetime; o mało (co) nie stracić życia come near losing one's life; przez resztę życia for the rest of one's life; człowiek uczy się przez całe życie you l. we live and learn; ustawić kogoś na całe życie set sb up for life; i to ma być życie! przen. what a life!; życie ci ucieka life is passing you by; życie musi toczyć się dalej the show must go on.

3. (= energia życiowa, temperament) life, vigor; Br. vigour; on jest bez życia he's lifeless; z życiem with vigour; nabierać życia (o opowieści, filmie) come to life; tchnąć w coś nowe życie breathe new life into sth; żyć pełnią życia live one's life to the full; nigdy w życiu! not on my l. your life!; wystraszyłem się jak nigdy w życiu I was scared half to death.

4. (= ruch) activity; tętnić życiem teem with activity.

5. pot. (= utrzymanie, wyżywienie) living; środki do życia means of subsistence; brak środków do życia destitution; być bez środków do życia be down at heel; życie ponad stan life beyond one's means; zarabiać na życie earn one's living l. keep; jak on zarabia na życie? what does he do for a living?

- życie na ziemi life on earth

- poszukiwanie form życia w kosmosie the search for life forms in the universe

- wiosną budzi się życie in spring everything comes to life

- uratować komuś życie to save sb’s life

- zamach na życie cara an attempt on the tsar’s life

- pożegnać się a. rozstać się z życiem to depart this life

- odebrać sobie życie to take one’s (own) life

- stracić życie to lose one’s life

- jej syn przypłacił to życiem her son paid for it with his life

- ujść z życiem to escape with one’s life

- ten błąd kosztował ją życie that mistake cost her her life

- oddać za kogoś/coś życie to lay down a. give one’s life for sb/sth książk.

- pozostawać przy życiu to remain alive

- lekarze utrzymywali pacjenta przy życiu przez dwie doby the doctors managed to keep the patient alive for two days

- tylko praca trzyma go przy życiu work is the only thing that keeps him going pot. a. keeps him alive

- nieliczni pasażerowie pozostali przy życiu the few surviving passengers

- nigdy w życiu nie widziałam czegoś takiego I’ve never seen anything like it (in my life)

- już za życia był postacią legendarną he was a legend in his own lifetime

- za życia babci to było nie do pomyślenia it was unthinkable in grandma’s time

- kalendarium życia poety significant dates in the poet’s life

- całe swoje dorosłe życie spędził w tym mieście he spent his entire adult life in this town

- cieszyć się życiem to enjoy life

- używać życia to live life to the full

- ułożyć sobie życie na nowo to make a new life for oneself

- nadawać sens czyjemuś życiu to give sb’s life meaning

- styl życia a lifestyle, a way of life

- szkoła przystosowuje dzieci do życia the purpose of a school is to adjust children to social life

- życie duchowe/seksualne/zawodowe sb’s spiritual/sex/working life

- wtrącać się w czyjeś życie to interfere in sb’s affairs a. life

- urządzić sobie życie to arrange one’s life

- mieć łatwe/trudne życie to have an easy/a hard life

- życie go nie rozpieszcza his life is not all roses

- zarabiać na życie to earn a living, to make one’s living

- zarabia na życie malowaniem portretów he makes his living painting portraits

- poziom życia the standard of living, living standards

- ludzie pozbawieni środków do życia people deprived of a means of livelihood

- ledwo mu starcza na życie he barely has enough to live on

- życie w stolicy jest bardzo drogie life in the capital is very expensive

- pieniądze na życie housekeeping (money)

- tak jest w teorii, ale nie w życiu that’s how it is in theory, but not in practice a. real life

- zupełnie nie zna życia he’s totally inexperienced

- historia z życia wzięta a true-life story

- być pełnym życia to be full of life a. vigour

- tryskać życiem to be bursting with energy

- z życiem, panowie! look lively, men! pot.

- miasto od świtu tętni a. kipi życiem the city pulsates with life from the crack of dawn

- po latach zastoju życie budzi się w tutejszych miasteczkach after years of stagnation the local villages are coming (back) to life

- poznać życie mieszkańców/szlachty to learn about the life of the locals/nobility

- życie publiczne/społeczne/kulturalne public/social/cultural life

- średni czas życia samochodu the average life of a car

- państwo nie może utrzymywać przy życiu nierentownych przedsiębiorstw the state can’t keep unprofitable companies alive

- □ nocne życie miasta the city’s nightlife

- życie intymne sb’s love life

- życie osobiste a. prywatne private life

- życie wieczne Relig. eternal a. everlasting life

■ bój a. walka a. wojna na śmierć i życie a life-and-death struggle, a struggle to the death

- brać życie lekko to be light-hearted

- brać życie na serio a. patrzeć poważnie na życie to take life seriously

- być bez życia to be lifeless

- być czyimś życiem książk. to be sb’s life

- być nie do życia (być słabym) to be half dead a. more dead than alive; (być niezaradnym) to not be cut out for this life a. world; (o mieście) to be impossible a. hard to live in

- dać komuś życie książk. to give sb the gift of life

- dać znak życia (napisać list) to drop a line

- darować komuś życie książk. to spare sb’s life

- jeśli ci życie miłe książk. if you value your life

- w szkole nie miał życia, koledzy go szykanowali pot. he had a hard a. tough time at school, he was bullied all the time

- mężczyzna/kobieta mojego życia the man/woman in my life

- mieć święte życie to live a. lead the life of Riley pot.

- mieć własne życie to have a life of one’s own, to live one’s own life

- ma życie usłane różami his life is a bed of roses

- nie zaznać a. zakosztować życia to not taste life

- póki życia przest. until a. to the end of one’s days

- przypłacić a. okupić coś życiem książk. to pay for sth with one’s life, to lay down a. give one’s life for sth

- samo życie that’s life, such is life

- sprawa a. kwestia życia i śmierci a matter of life and death

- szkoła życia książk. school of hard knocks

- tchnąć w coś życie książk. to breathe (new) life into sth

- usunąć się z czyjegoś życia książk. to part company with sb

- wchodzić w życie [młodzież, nastolatek] to leave home; [ustawa, przepis] to come into a. to take effect

- wprowadzić a. wcielić coś w życie to bring a. put sth into effect

- zatruwać a. obrzydzać komuś życie to make life hell for sb pot.

- złamać sobie/komuś życie to make one’s/sb’s life a misery

- życie się ledwie w nim kołacze he’s ready to give up the ghost